مدت زمان تقریبی مطالعه: 5 دقیقه
در طول روز چقدر استراحت میکنید؟ استراحت چه معنایی برای شما دارد؟ چگونه استراحت میکنید؟ آیا زمان کمی را برای استراحتتان اختصاص میدهید؟ یا بهخاطر استراحت کردن احساس گناه میکنید؟
۱. استراحت به معنی هیچ کاری نکردن نیست
دیدگاه افراد نسبت به استراحت کردن با هم فرق دارد و آدمهای مختلف هر کدام استراحت را به روش خودشان میبینند و تعریف میکنند.
استراحت یعنی هر کاری که به انسان آرامش و راحتی ببخشد. کاری آگاهانه و خودخواسته و انرژیبخش که باعث میشود پس از انجام آن احساس سرخوشی کنید. نکتهٔ مهم این است که استراحت بههیچوجه به معنای هیچ کاری نکردن نیست. درواقع برای بسیاری از افراد بیکار نشستن و هیچ کاری نکردن خیلی سخت است. شاید بتوانید بیشتر از آنچه فکر میکنید استراحت کنید. اگر آشپزی برای شما آرامشبخش است خودش استراحت است یا برای برخی افراد ورزش یا سفر با قطار چنین است بهشرطی که آرامشبخش باشد.
۲. به خودتان فرصت استراحت حسابی بدهید
از استراحت کردن احساس گناه نکنید. در پژوهش انجام شده بیشتر زنان گفتند وقتی استراحت میکنند احساس گناه به آنها دست میدهد چون همیشه کاری برای انجام دادن دارند.
یکی از راهها برای اینکه به خودتان فرصت استراحت بدهید آگاهی از فواید آن برای سلامت روان است. وقتی برای دویدن روزانه میروید احساس گناه نمیکنید چون به تأثیر جسمی و روانی آن آگاهید و میدانید برای شما مفید است اما در مورد استراحت کردن احساس گناه میکنید.
آنچه باید به خودمان بگوییم: فواید استراحت و اثر آن بر سلامت روان و بهبود حافظه و تواناییهای شناختی ذهن ثابت شده است. حتی اگر فهرست وظایف روزانهٔ خود را تا آخر هم انجام دهید باز روز بعد فهرست جدیدی از راه میرسد. اگر در مورد استراحت احساس گناه میکنید به خودتان یادآوری کنید که این واحههای آرامش برای سلامت روان شما ضروری است.
۳. فعالیتهای گوناگون را امتحان کنید تا فعالیت آرامشبخشی بیابید
دو سه فعالیت که واقعاً آرامشبخش است انتخاب کنید و سعی کنید روزی ۱۵ دقیقه آنها را انجام دهید.
در پژوهش انجامشده محبوبترین فعالیتهای آرامشبخش، مطالعه، بودن در طبیعت، خلوت و تنهایی، شنیدن موسیقی و هیچ کاری نکردن بودهاند.
فعالیت یا کار آرامشبخش برای افراد مختلف معانی گوناگونی دارد. برای برخی فعالیتی منفعلانه و کمتحرک است مانند تماشای تلویزیون، برای برخی دیگر فعالیتهایی مانند ورزش است. برخی افراد نمیتوانند جلوی افکاری که در کلهشان مدام میچرخد را بگیرند مگر آنکه از نظر جسمی خود را خسته کنند. مهم این است که فعالیتی آرامشبخش را بیابید و انتخاب کنید.
۴. زمانی برای خلوت و تنهایی خود بگذارید
پنج مورد از بهترین فعالیتهای آرامشبخش در پژوهش استراحت، کارهایی است که افراد به تنهایی انجام میدهند. البته شخصیت افراد را هم باید در نظر گرفت اما حتی در میان افراد برونگرا هم بهترین فعالیتهای آرامشبخش آنهایی بوده اند که به تنهایی انجام میدهند. پس بهعبارتی آنچه همهٔ ما به آن نیاز داریم و برای بسیاری به راحتی به دست نمیآید زمانی از آنِ خود است، زمانی برای خلوت کردن با خودمان.
آرامشبخشترین فعالیتها آنهایی است که نگرانیها را از ذهن ما دور کند و مجال و فرصتی در خلوت و تنهایی خودخواسته به ما بدهد و امکان جولان ذهن و فراغتی فارغ از اجتماع آدمها در اختیار ما بگذارد.
۵. «وقتتلفشده» را به عنوان استراحت درنظر بگیرید
اگر خیلی مشغول و گرفتار هستید بخشی از وقتتلفکردنها را به عنوان استراحت درنظر بگیرید. اگر برای دریافت بستهای ناچارید به ادارهی پست بروید و ده دقیقه در صف بایستید شاید احساس آزردگی و دلخوری کنید اما اگر به شما بگویند ده دقیقه فرصت دارید استراحت کنید و فقط دنیای اطرافتان را تماشا کنید شاید ماجرا را طور دیگری ببینید. پس از این وقتتلفکردنها فرصتی برای استراحت بسازید. شاید بتوانید کمی بیشتر از آنچه فکرش را میکنید استراحت کنید.
۶. لحظههای کوتاه آرامشبخشی به زندگی خود بیفزایید
اگر چنان پرمشغله هستید که فکر لحظهای استراحت هم نمیتوانید بکنید از وقفهها و استراحتهای کوتاه دودقیقهای استفاده کنید، برای مثال دو دقیقه از پنجره به بیرون خیره شوید، بیهدف خط و نقشهایی روی کاغذ بکشید، چشمانتان را ببندید یا از پشت میزتان بلند شوید و یک فنجان چای درست کنید، همهٔ این کارهای کوچک اثر مهمی بر میزان تمرکز و سلامت شما دارند. اگر برای آن مدت کوتاه هم احساس گناه میکنید، به این فکر کنید که این کار برای سلامت روانتان لازم است.
۷. لازم نیست اینقدر خود را پرمشغله نشان دهید
امروزه مشغولیت و گرفتاری و پرکاری به نشانهٔ موقعیت اجتماعی تبدیل شده است. اگر یکی از آشنایان را ببینید و از او بپرسید حالت چطور است؟ میگوید خیلی گرفتارم و هیچ وقت آزادی ندارم که درواقع منظورش این است که ببین چقدر گرفتارم و کار دارم پس لابد حدس میزنی چقدر آدم مهمی هستم؟
اگر با خودمان روراست باشیم در بعضی مواقع به نظر میرسد که چقدر سخت است بگوییم: «راستش من مشغلهٔ چندانی ندارم و فرصت دارم کمی استراحت کنم» اما در واقع این پاسخ درستیست که باید بدهیم. به یاد داشته باشید که استراحت کار خوبی است.
۸. جعبهٔ استراحت درست کنید
یک جعبه درست کنید و همه چیزهای مربوط به استراحت را در آن قرار دهید. ببینید عاشق انجام دادن چه کاری هستید؟ چه کاری به شما حس خوب میدهد؟ نمادی از آن کارها را داخل جعبه بیندازید. به این ترتیب هروقت نیاز به استراحت داشته باشید یک جعبه دارید که یکراست سراغ آن میروید. هر روز برای خودتان ۱۵ دقیقه استراحت تعیین کنید. به دو یا سه فعالیتی که به شما احساس آرامش عمیق میدهد بپردازید. زمانهای استراحت را مثل قرارهای مهم در تقویم روزانه خود علامت بزنید.