زمان تقریبی مطالعه این مطلب: 10 دقیقه
یکی از ویژگی ها و علائم اصلی ام‌اس افزایش سطح التهاب است که در نتیجه بدتر شدن سیستم ایمنی رخ می‌دهد. به همین دلیل احتمال بروز بیماری های لثه (پریودنتال) بیشتر می‌شود.
ام‌اس چگونه می‌تواند بر سلامت دهان تاثیر بگذارد؟
برخی از علائم ام‌اس ممکن است باعث شود که زمان کمتری را برای مسواک زدن اختصاص دهید یا حوصله نداشته باشید که از نخ دندان استفاده کنید. علائمی مانند:
خستگی: ممکن است حوصله‌ی دو بار مسواک زدن در طول روز را نداشته باشید.
ضعف دست ها: مسواک زدن برای دقایق طولانی یا نگه داشتن صحیح دسته مسواک را دچار مشکل می‌کند.
مشکلات هماهنگی، حسی یا لرزشی: همگی مسواک زدن صحیح را سخت‌تر می‌کنند.
تغییرات خلقی، از جمله افسردگی: بر انگیزه تمیز نگه داشتن دندان ها تأثیر می‌گذارد.
نورالژی سه قلو: مسواک زدن می‌تواند باعث ایجاد این درد در عصب صورت شما شود.
آنچه می‌خوریم و می‌نوشیم
گاهی اوقات آسان‌ترین راه دریافت کالری، خوردن خوراکی‌های شیرین می‌باشد، مخصوصاً زمانی که پخت و پز دشوار باشد.
اگر برای شما مکمل هایی با کالری بالا تجویز شده است، این مکمل ها اغلب دارای قند زیادی هستند بنابراین با پزشکتان مشورت کنید.
ویتامین C برای سلامت لثه و دندان مفید است اگرچه شواهدی وجود ندارد که نشان دهد دوزهای بالا از مصرف ویتامین C به اندازه یک رژیم غذایی سالم بتواند کمک کننده باشد.
آب زیاد بنوشید خشکی دهان باعث رشد باکتری هایی می‌شود که موجب بروز مشکلات دندان و لثه می‌شوند.
آیا درمان دارویی می‌تواند بر سلامت دهان و دندان تأثیر بگذارد؟
درمان های دارویی می‌تواند به روش های مختلف تأثیر بگذارد:
- عوارض جانبی: برای مثال، ایجاد خشکی دهان یا برفک دهان می‌کند.
- تداخل با درمان هایی که دندانپزشک پیشنهاد می‌کند.
- پوسیدگی دندان: برخی از داروها به صورت شربت های شیرین مصرف می‌شوند. ممکن است بتوانید به جای آن از یک داروی بدون شیرین کننده استفاده کنید.
حتما پزشکتان را از درمان دارویی یا مکمل هایی که استفاده می‌کنید مطلع کنید.
نکاتی برای مراقبت از دهان و دندان
برای صرفه جویی در انرژی، از مسواک برقی استفاده کنید.
اگر گرفتن دسته‌ی آن برایتان سخت است، یک مسواک با دسته بلندتر، پهن‌تر یا زاویه‌دار را امتحان کنید. مسواک های برقی اغلب دارای دسته های بزرگ تری هستند.
اگر تمیز کردن بین دندان ها دشوار است، مسواک بین دندانی راحت تر از نخ دندان کشیدن است. همچنین می‌توانید از نخ دندان دسته دار یا نخ دندان کمانی استفاده کنید.
حداقل هر 3 ماه مسواکتان را عوض کنید.
بیماران در هنگام مواجهه با خستگی باید هنگام مسواک زدن بنشینند. آنها همچنین می‌توانند در حالی که در رختخواب هستند از نخ دندان استفاده کنند البته تصور نکنید که تنها نخ دندان می‌تواند تمام غذا و پلاک را از دهان پاک کند.
هرگونه خونریزی لثه، درد فک یا دندان یا حساسیت دندان را به سرعت گزارش دهید.
سیگار را ترک کنید: سیگار احتمال ابتلا به خشکی دهان، لکه دندان، بیماری لثه و سرطان دهان را افزایش می‌دهد. همچنین ترک آن نیز می‌تواند علائم ام اس شما را کاهش دهد.
معاینه منظم دندانپزشک می‌تواند به جلوگیری از مشکلات دندان و لثه کمک کند.
مشاوره با دندانپزشک
دندانپزشک می‌تواند به شما در مورد نحوه صحیح تمیز کردن دندان، خمیر دندان، نخ دندان، مسواک و دهان شویه هایی که برای شما مناسب است، مشورت دهد.
چگونه از خشکی دهان جلوگیری کنیم؟
اگر بزاق کافی نداشته باشیم دهانمان خشک می‌شود. ترشح بزاق می‌تواند دندان ها، زبان و لثه های شما را تمیز نگه دارد. برخی از درمان های دارویی می‌توانند باعث خشکی دهان شوند:
- داروهایی برای مشکلات مثانه
- برخی از داروهای ضد افسردگی
- برخی داروهای اسپاسم عضلانی
خشکی دهان احتمال ابتلا به پوسیدگی دندان، عفونت و بیماری لثه را افزایش می‌دهد. برای محافظت از دندان ها و لثه ها، دندانپزشک پیشنهاد می‌کند:
- مراجعه مکرر به دندانپزشک
- محصولات جایگزین بزاق دهان (اسپری، محلول، ژل)
- خمیر دندان مخصوص دهان خشک
- خمیر دندان با فلوراید بالا برای محافظت بیشتر
همچنین:
- آدامس بدون قند
- نوشیدن مکرر آب
- پاستیل های بدون شکر
- استفاده نکردن از دهانشویه های حاوی الکل
چگونه می توانم از ابتلا به برفک دهان جلوگیری کنم؟
برفک دهان توسط یک قارچ در دهان به نام کاندیدیازیس ایجاد می‌شود. این قارچ در دهان اکثر افراد وجود دارد و تنها زمانی ایجاد مشکل می‌کند که خارج از کنترل رشد کند. در این حالت آن را برفک می‌نامیم.
چگونه بفهمیم که برفک دهان داریم؟
علائم برفک دهان عبارتند از:
- لکه های سفید در دهان
- احساس سوزش در دهان
- اگر از دندان مصنوعی استفاده می‌کنید، ایجاد ناحیه بسیار قرمز در زیر آن
چرا مبتلا به برفک دهان می‌شویم؟
- خشکی دهان
- تمیز نگه نداشتن دهان
- مصرف استروئید برای درمان عود ام‌اس
- مصرف آنتی بیوتیک
- مصرف داروی گلاتیرامر استات (کوپاکسون) برای درمان اصلاح کننده بیماری ام‌اس
چگونه می‌توانیم برفک دهان را مدیریت کنم؟
دندانپزشک تان می‌تواند داروهای ضد قارچ برای درمان برفک دهان تجویز کند. همچنین ممکن است بررسی کنند که آیا علت زمینه ای وجود دارد تا درمان صورت بگیرد یا خیر. اگر دندان مصنوعی دارید، حتما سطح آن را تمیز کنید. اگر می‌توانید دندان مصنوعی خود را هر شب از دهانتان خارج کنید.
برای رفتن به دندانپزشکی حتما این موارد را در نظر بگیرید:
آیا امکانات بالا بر وجود دارد. آیا ساختمان آسانسور یا رمپ دارد.
اگر ویلچر شما خوابانده می‌شود، ممکن است بتوانید بدون جا‌به‌جایی، بر روی صندلی خودتان معاینه و درمان شوید.
زمان ویزیت تان را معمولاً در صبح که انرژی بیشتری دارید مشخص کنید.
زمان ویزیت تان را ساعتی تنظیم کنید که زمان زیادی را برای انتظار صرف نکنید.
قبل از ویزیت، هر گونه نگرانی یا سؤالی که از دندانپزشکتان دارید یادداشت کنید.
علائم ام‌اس خود را برای دندانپزشکتان شرح دهید.
اگر فکر می‌کنید علائم شما می‌تواند نشستن روی صندلی یا پروسه درمانتان را دچار مشکل کند، به پزشکتان اطلاع دهید. برای مثال، اگر دچار اسپاسم عضلانی می‌شوید، یا نیاز مکرر به استفاده از توالت دارید و اگر علائم ام‌اس حفظ بهداشت دهانتان را سخت تر می‌کند، آن ها را در جریان بگذارید.
پزشکتان را در مورد هر گونه درمان دارویی یا درمان های تکمیلی که استفاده می‌کنید مطلع کنید.
در طول درمان اگر نیاز به استراحت دارید از قبل به پزشکتان اطلاع دهید.
اگر به نور حساس هستید، ممکن است نور چراغ یونیت برایتان آزار دهنده باشد. دندانپزشکتان احتمالاً عینک های ایمنی رنگی خواهد داشت که می‌توانید استفاده کنید یا عینک آفتابی با خود ببرید.
منابع
https://www.mssociety.org.uk/
https://www.nationalmssociety.org/
