بیماری دویک

 NMO و MS دو بیماری هستند که نیاز به درمان های متفاوتی دارند. درمان و مراقبت مناسب برای هر یک از این دو بیماری بسیار مهم است.

NMO و MS هر دو بخش هایی از سیستم عصبی مرکزی را درگیر می‌کنند. برای چندین سال، کارشناسان معتقد بودند که NMO نوعی ام اس است. با این حال، هنگامی که محققان تحقیق بیشتری در مورد این دو بیماری کردند، متوجه شدند که آنها از یکدیگر متمایز هستند.

اگرچه NMO و MS اغلب با علائم مشابه ظاهر می شوند، اینکه بتوانیم بین این دو بیماری تمایز قائل شویم، حائز اهمیت است. بسیاری از درمان ها برای هر دو بیماری مناسب هستند، اما برخی از درمان های ام اس ممکن است شرایط NMO را بدتر کند. بنابراین، تشخیص دقیق ضروری است.

این مقاله به شباهت ها و تفاوت های NMO و MS می پردازد و گزینه های درمانی را توضیح می دهد.

NMO چیست؟

NMO یک اختلال خود ایمنی است که در آن گلبول های سفید و آنتی بادی ها به عصب بینایی و نخاع حمله می کنند این بیماری همچنین به دویک نیز معروف است. علت NMO حمله سیستم ایمنی به پروتئینی در CNS به نام aquaporin-4 است.

NMO می تواند منجر به علائم زیر شود:

• تورم و درد در چشم
• تغییرات در بینایی
• کاهش حس
• ضعف یا فلج در بازوها یا پاها
• مشکلات مثانه و روده

ام اس چیست؟

مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری است که سیستم عصبی مرکزی را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. اگرچه علت دقیق آن ناشناخته است، دانشمندان بر این باورند که عاملی سیستم ایمنی را تحریک می‌کند تا به غلاف میلین، که یک سد محافظ در اطراف اعصاب مغز، نخاع و عصب بینایی است، حمله کند و می تواند منجر به علائم زیر شود:

• بی حسی و گزگز
• تاری دید
• تغییرات خلق و خوی
• مشکلات حافظه
• درد
• خستگی
• ضعف، معمولا فقط در یک طرف بدن

تشابه MS و NMO: 

MS و NMO هر دو اختلالات خود ایمنی هستند.

آنها همچنین می توانند علائم مشابهی داشته باشند. در واقع، زمانی که یک فرد برای اولین بار دچار NMO می‌شود، پزشکان ممکن است این بیماری را با MS اشتباه بگیرند.

اگرچه این شرایط می تواند هر فردی را تحت تأثیر قرار دهد، اما آمار ابتلا در زنان بیشتر از مردان است. بیش از 80 درصد افراد مبتلا به NMO و حدود 74 درصد از مبتلایان به ام اس زن هستند. این نشان می دهد که هورمون های جنسی ممکن است در هر دو شرایط نقش داشته باشند.

تفاوت:

علیرغم اینکه این دو بیماری دارای شباهت هایی هستند، چندین تفاوت دارند.

میانگین سن ابتلا

سن ابتلا به هر دو بیماری متفاوت است. اگرچه هر دو می توانند در هر سنی ظاهر شوند، تشخیص NMO به احتمال زیاد در سنین 40 تا 50 سالگی است، در حالی که MS معمولاً بین سنین 20 تا 50 سالگی شروع می شود.

حمله سیستم ایمنی 

هر دو بیماری شامل حمله سیستم ایمنی به سیستم عصبی مرکزی است، اما محل حمله متفاوت است.

بیش از 70 درصد موارد در NMO ، سیستم ایمنی، آنتی‌بادی‌های بخصوصی – آنتی‌بادی NMO-IgG یا آنتی‌بادی آنتیAQP4 – را برای حمله به AQP4، روی سطح سلول‌های پشتیبان به نام آستروسیت‌ها ایجاد می‌کند. این سلول ها به پشتیبانی از نخاع، مغز و اعصاب بینایی کمک می کنند. آسیب به آستروسیت ها همان چیزی است که در نهایت باعث ایجاد علائم می شود.

برای تشخیص NMO، پزشکان از اسکن MRI یا بررسی مایع نخاعی استفاده می کنند. NMO را می توان با آزمایش خون برای آنتی بادی aquaporin-4 تشخیص داد.

در بیماری ام اس، هیچ آزمایش آنتی بادی خاصی وجود ندارد که پزشکان بتوانند از آن برای تشخیص بیماری استفاده کنند.

در برخی موارد، NMO ممکن است بر غلاف میلین نیز تأثیر بگذارد. در بیماری ام اس، سلول های ایمنی به میلین حمله می کنند که منجر به علائم ام اس می شود.

در NMO، سیستم ایمنی تنها به نخاع و مغز در طول مدت بیماری حمله می کند. در مقابل، ام اس می تواند بر مغز، نخاع و عصب بینایی تاثیر بگذارد. ضایعات ستون فقرات در NMO بزرگتر هستند و بیشتر در مرکز ستون فقرات قرار دارند، در حالی که ضایعات ستون فقرات در MS کوچکتر به نظر می‌رسند و در نزدیک قسمت های خارجی ستون فقرات قرار بگیرند. با این حال، ممکن است استثناهایی وجود داشته باشد.

شدت حملات و پیشرفت بیماری

تفاوت کلیدی دیگر، شدت حملات مرتبط با MS و NMO و نحوه تاثیر آنها است. علائم حملات MS نسبت به حملات NMO شدت کمتری دارد، به خصوص در مراحل اولیه بیماری به عبارتی افراد مبتلا به NMO نسبت به افرادی که مبتلا به ام اس هستند، احتمال حملات شدیدتری دارند.

پزشکان ام اس را پیشرونده تعریف می کنند. در افراد مبتلا به NMO، شرایط بیمار در طول حملات تغییر می‌کند. برعکس، شرایط فرد مبتلا به ام اس می تواند حتی بدون حمله پیشرفت کند و منجر به ناتوانی ها یا علائم شود. با این حال، این بیماری همیشه پیشرفت نمی کند و ممکن است فقط منجر به عودهای خفیف شود که افزایش ناتوانی را به همراه نخواهد داشت.

در NMO، هر حمله حاد می تواند باعث ایجاد علائم ناتوان کننده با آسیب غیرقابل برگشت شود به همین دلیل جلوگیری از حملات NMO، بخش مهمی از درمان را تداعی می‌کند.

خستگی

MS و NMO هر دو می توانند باعث خستگی شوند، اما به روش های متفاوت

محققان متوجه شدند که در بیماری ام اس، خستگی ممکن است اولیه یا ثانویه باشد. اولیه به این معنی است که مستقیماً به دلیل ام اس رخ می دهد، در حالی که ثانویه به این معنی است که به عامل دیگری مرتبط است.

در NMO، خستگی ثانویه و مربوط به زندگی با علائم است.

چرا تشخیص بین این دو بیماری مهم است

درمان های مناسب برای MS و NMO برای هر دو بیماری مهم هستند.

تشخیص نادرست ام اس می تواند برای فردی که با NMO زندگی می کند آسیب برساند. بر اساس یک مطالعه در سال 2016، اینترفرون IFN)-β)، که در درمان ام اس موثر است، ممکن است علائم NMO را تشدید کند. علاوه بر این، درمان های جدیدتر به نام فینگولیمود (Gilenya) و ناتالیزومب (Tysabri) هر دو می توانند NMO را تشدید کنند.

درعوض، پزشکان ممکن است NMO را با اکولیزومَب (Soliris)، اوپلیزنا (Uplinza) و  satralizumab-mwge  یا Enspryng هنگامی که فرد دارای آنتی بادی ضد AQP4 باشد، درمان کنند.

برخی از درمان‌های اصلاح‌کننده بیماری که سازمان غذا و دارو (FDA) برای MS تأیید کرده است، درمان‌های تأییدشده برای NMO نیستند. به همین ترتیب، FDA برخی از درمان‌های اصلاح‌کننده بیماری را برای NMO تأیید کرده است، اما برای MS خیر.

در حالی که هر بیماری انواع خاصی از درمان های خاص خود را دارد، گزینه های درمانی خاصی می توانند هم برای MS و هم برای NMO کار کنند.

درمان‌هایی که برای هر دو بیماری مؤثر هستند شامل گزینه‌هایی هستند که به جلوگیری از پیشرفت بیماری، مدیریت تشدید و تسکین علائم کمک می‌کنند.

برای حملات حاد در هر دو بیماری، پزشک از کورتیکواستروئیدهای IV مانند متیل پردنیزولون (مدرول) استفاده می‌کند. برای درمان طولانی مدت، آنها ممکن است داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی را برای MS و NMO توصیه کنند.

دلایل احتمالی تشخیص اشتباه

همیشه نمی توان بین NMO و MS تمایز قائل شد. به راحتی می توان این شرایط را به خصوص در اوایل دوره بیماری با یکدیگر اشتباه گرفت،. این به این دلیل است که آنها علائم مشابه، تشخیص های معاینه فیزیکی و نتایج آزمایش تصویربرداری دارند.

بسیاری از افراد ممکن است تشخیص MS یا NMO را داشته باشند تا زمانی که علائم یا آنتی بادی های خاصی ایجاد شوند که به طور قطعی به یکی یا دیگری اشاره می کنند.

پزشک می‌تواند آزمایش خون را برای بررسی وجود آنتی‌بادی‌های آنتیAQP4، که در بیش از ۷۰ درصد موارد NMO وجود دارد،(در ام‌اس وجود ندارد) تجویز کنند. با این حال، فرد مبتلا به NMO که این آنتی بادی را ندارد به طور بالقوه در معرض خطر تشخیص اشتباه ام اس است.

یک پزشک باید چندین آزمایش را تجویز کند و هر فرد را به طور کامل بررسی کند تا اطمینان حاصل شود که تشخیص صحیح را بدهد.

در آخر هر دو بیماری غیرقابل درمان هستند، اما هیچ کدام کشنده نیستند. با مراقبت مناسب می توانید زندگی سالم و فعالی داشته باشید.