آیا اختلال کم توجهی و بیش فعالی (ADHD) می‌تونه یکی از علائم پنهان بیماری ام‌اس باشه؟
بر اساس یک مطالعه‌ی جدید که در سال 2024 در مجله‌ی Neurological Research منتشر شده، برخی از علائم شناختی و رفتاری در بیماران مبتلا به ام‌اس، شباهت زیادی به ویژگی‌های اختلال بیش فعالی و کم توجهی در بزرگسالان دارند. این کشف می‌تونه به درک بهتر علائم شناختی ام‌اس کمک کنه و در تشخیص و درمان مؤثرتر نقش مهمی داشته باشه.
روش تحقیق به چه صورت بوده؟
در این تحقیق، دانشمندان 48 نفر از بیماران مبتلا به ام‌اس را با 54 فرد سالم مقایسه کردند. همه‌ی شرکت کنندگان به تست‌هایی برای ارزیابی عملکرد توجه، حافظه، تمرکز، تصمیمگیری، و واکنش‌های لحظه‌ای پاسخ دادند. چیزی که محققان متوجه شدند این بود که درصد قابل توجهی از بیماران ام‌اس، ویژگی‌هایی مشابه با اختلال ADHD داشتند؛ مخصوصاً در زمینه‌هایی مثل:
- کمبود تمرکز
- واکنش‌های سریع و بدون فکر
- حواس پرتی مداوم
- سختی در کنترل هیجانات یا تنظیم رفتار
- ضعف در تصمیمگیری سریع یا پردازش اطلاعات
چه تفاوت‌هایی بین دو گروه دیده شد؟
بیماران ام‌اس امتیازهای پایین‌تری در بخش‌هایی از آزمون به دست آوردند که مربوط به تمرکز مداوم، کنترل واکنش‌های ناگهانی و سرعت واکنش و پردازش ذهنی بود. یعنی مغزشون سخت‌تر می‌تونه بین اطلاعات تمرکز کنه یا جلوی واکنش‌های آنی رو بگیره.
همچنین هر چه مدت زمان ابتلا به ام‌اس بیشتر بود، این مشکلات شناختی بیشتر دیده می‌شد. حتی ارتباطی بین تعداد زمین خوردن بیماران و شدت علائم ADHD مانند پیدا شد. به صورتی که مغز در زمان تصمیم گیری برای حفظ تعادل هم دچار مشکل شده.
این اتفاق چگونه در مغز بیماران افتاده؟
در بیماری ام‌اس، پوشش محافظتی اطراف رشته‌های عصبی (میلین) دچار آسیب می‌شه. این آسیب می‌تونه عملکرد مناطق خاصی از مغز که مسئول توجه، کنترل هیجانات و تصمیمگیری هستند را مختل کنه. بنابراین، علائمی شبیه به ADHD نه تنها قابل انتظار هست، بلکه شاید بخشی از فرایند بیماری باشه.
راهکار چیه؟
- این یافته‌ها نشون می‌ده که مشکلات شناختی در ام‌اس می‌تونن خیلی گسترده‌تر از چیزی باشن که قبلاً تصور می‌شد.
- باید به علائمی مثل فراموشی، کم‌توجهی، رفتارهای ناگهانی یا ناتوانی در تمرکز دقت بیشتری کرد، مخصوصاً اگر با مشکلات حرکتی یا بینایی همراه باشن.
- مشورت با متخصص مغز و اعصاب یا روان‌پزشک می‌تونه به تشخیص دقیق‌تر کمک کنه، چون در بعضی موارد درمان‌های مشابه با ADHD می‌تونن به این افراد کمک کنن.
نتیجه گیری
اگر شما یا یکی از اطرافیانتون با بیماری ام‌اس زندگی می‌کنید و متوجه مشکلاتی مثل حواس پرتی، بی‌قراری ذهنی، یا تصمیم‌های عجولانه شدید، بدونید که تنها نیستید. علم امروز نشون می‌ده که این علائم می‌تونن بخشی از خود بیماری باشن نه ضعف شخصیتی، نه تنبلی یا بی‌نظمی.
شناخت این موضوع می‌تونه اولین قدم برای رسیدن به راه حل باشه.
منبع
Adult ADHD Symptoms in Multiple Sclerosis: A Case–Control Study
(Neurological Research, 2024)
