با شروع فصل بهار، خیلی از افراد با علائمی مثل عطسه‌های مکرر، آبریزش بینی، خارش چشم و گلو، یا حتی نفس تنگی روبه‌رو می‌شن. این علائم بیشتر به‌خاطر حساسیت فصلی یا همون آلرژی به گرده‌های گیاهانه. در این فصل، درخت‌ها، چمن‌ها و علف‌های هرز شروع به گرده‌افشانی می‌کنن و این ذرات ریز به راحتی وارد سیستم تنفسی ما می‌شن و برای افرادی که زمینه حساسیت دارن، مشکلاتی ایجاد می‌کنن.
چرا این روزها آلرژی شدید‌تره و زودتر شروع می‌شه؟
یکی از دلایل اصلی، تغییرات اقلیمیه. با گرم‌تر شدن هوا و طولانی‌تر شدن دوره رشد گیاهان، گرده افشانی گیاهان زودتر و طولانی‌تر از قبله. از طرفی، گاز دی‌اکسیدکربن که در اثر فعالیت‌های انسانی افزایش پیدا کرده، باعث می‌شه گیاهان بیشتر رشد کنن و گرده بیشتری تولید کنن. اگر بارندگی کم باشه، اوضاع بدتر می‌شه؛ چون باران گرده‌ها رو از هوا پایین میاره، اما وقتی هوا خشکه، گرده‌ها مدت بیشتری در هوا باقی می‌مونن و راحت‌تر وارد چشم، بینی و گلوی ما می‌شن. همین موضوع باعث می‌شه حتی افرادی که قبلاً آلرژی نداشتن، حالا به‌خاطر مواجهه با مقادیر بالای گرده، دچار علائم بشن.
چطور می‌شه علائم آلرژی رو کنترل کرد؟
1. تا حد ممکن کمتر در معرض تماس با گرده باشید.
- ماسک بزن: هنگام کار در فضای باز، حتماً ماسک بزن. ماسک‌های ساده می‌تونن ذرات بزرگ‌تر رو فیلتر کنن، ولی اگر حساسیت شدید داری، ماسک‌هایی مثل N95 بهتر عمل می‌کنن.
- بعد از بیرون رفتن، دوش بگیر: گرده‌ها روی پوست و مو می‌نشینن. وقتی به خونه برگشتی، لباس‌هاتو عوض کن و دوش بگیر تا گرده‌ها وارد فضای خونه و رختخوابت نشن.
- لباس‌هات رو بیرون خشک نکن: چون گرده‌ها می‌تونن به راحتی به پارچه‌ها بچسبن.
- پنجره‌ها رو ببند: مخصوصاً وقتی که گرده‌افشانی شدیده یا باد میاد. هوای تازه خوبه، ولی به قیمت پر شدن خونه با ذرات آلرژی‌زا نمی‌ارزه.
- از فیلترهای HEPA استفاده کن: این فیلترها در دستگاه‌های تصفیه هوا و جاروبرقی، ذرات بسیار ریز مثل گرده‌ها، گرد و غبار و شوره حیوانات رو به دام می‌ندازن. فقط یادت باشه فیلترها رو طبق دستور تعویض کنی.
2. بینی‌ات رو هم مثل بدنت تمیز نگه دار.
یکی از جاهایی که بیشترین تماس رو با گرده‌ها داره، بینیه. اسپری‌های نمکی یا شست‌وشوی بینی با دستگاه‌های مخصوص کمک می‌کنن گرده‌ها رو از مجاری بینی پاک کنی. می‌تونی از اسپری آماده استفاده کنی یا با آب نمک خودت محلول بسازی. اما حتماً از آب جوشیده شده، استریل یا مقطر استفاده کن تا از عفونت جلوگیری بشه.
3. داروهای ضد آلرژی بدون نسخه هم می‌تونن خیلی کمک کنن.
- آنتی‌هیستامین‌ها: قرص‌هایی مثل لوراتادین، سیتریزین یا فکسوفنادین با کاهش هیستامین بدن، علائمی مثل عطسه و خارش رو کم می‌کنن. اگه دنبال دارویی برای شب هستی که کمکت کنه بخوابی، دیفن‌هیدرامین می‌تونه گزینه خوبی باشه چون خاصیت خواب‌آوری داره.
- اسپری‌های بینی استروئیدی: داروهایی مثل فلوتیکازون یا مومتازون مستقیماً در بینی استفاده می‌شن و التهاب و گرفتگی رو کاهش می‌دن.
- ترکیب داروها: استفاده هم‌زمان از یک آنتی‌هیستامین خوراکی و اسپری بینی معمولاً مؤثرترین ترکیبه، مخصوصاً اگه هر روز به صورت منظم استفاده بشن. البته اثر این داروها ممکنه چند روز تا یک هفته طول بکشه تا کامل ظاهر بشه، پس عجله نکن.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر با همه‌ی این اقدامات، هنوز علائم شدیدی داری یا زندگیت مختل شده، بهتره با پزشکت یا متخصص آلرژی مشورت کنی. ممکنه نیاز به داروهای قوی‌تر، داروهای نسخه‌ای یا حتی روش‌هایی مثل ایمونوتراپی (واکسن آلرژی) داشته باشی که بدن رو به مرور به گرده عادت می‌ده.
منبع
