زمان تقریبی مطالعه این مطلب: 6 دقیقه
خواب با کیفیت برای سلامتی و تندرستی افراد حائز اهمیت است، اما گاهی اوقات افراد مبتلا به ام اس دچار مشکلات بیخوابی میشوند و در نتیجه این امر میتواند بر زندگی روزمرهشان تأثیر بگذارد و باعث خواب آلودگی در طول روز، کاهش تمرکز و حافظه، بدتر شدن افسردگی و ناتوانی در کار، کاهش سطح انرژی یا بدتر شدن درد، خستگی و سایر علائم ام اس شود.در این مقاله سعی کردیم ابتدا انواع اختلالات خواب را بشناسیم سپس علت این اختلالات را بررسی کردیم و در نهایت راه حلهایی برای رفع مشکل بیخوابی پیشنهاد کردیم.

اختلالات خواب شامل چه مواردی میشود؟
- بیخوابی
- پرخوابی
- نارکولپسی(Narcolepsy): به معنی حمله ی خوابست، یک اختلال عصبی که بر کنترل خواب و بیداری تاثیر میگذارد. افراد مبتلا به نارکولپسی یا حملهی خواب تجربه خواب آلودگی روزانه و دوره های متناوب و غیرقابل کنترل خوابیدن در طول روز را تجربه میکنند
- آپنه خواب(Sleep Apnea): یک اختلال خواب است که باعث توقف یا کاهش تنفس برای مدتی کوتاه (اما با تعداد دفعات زیاد) در طول خواب میشود.
- سندرم پاهای بی قرار/بدن درد در خواب
- رفتارهای غیرعادی در طول خواب
- خوابآلودگی مفرط در طول روز
آیا کم خواب هستید؟
اگر پاسخ شما به هر یک از سوالات زیر مثبت است، یعنی به اندازه کافی خواب با کیفیت ندارید:
- آیا در بیشتر ساعات روز احساس خواب آلودگی یا بدخلقی می کنید؟
- آیا به محض گذاشتن سرتان بر روی بالش به خواب می روید؟
- آیا بیشتر شب ها کمتر از 7 ساعت می خوابید؟
- آیا حتی پس از 8 ساعت خواب یا بیشتر هنوز احساس خستگی می کنید؟

علل اختلال خواب در افراد مبتلا به ام اس:خواب تحت تاثیر عوامل زیادی قرار میگیرد از جمله:
خواب تحت تاثیر عوامل زیادی قرار میگیرد از جمله:
- کمبود ویتامین D و سایر مواد مغذی که به تنظیم خواب کمک میکند
- عوارض جانبی داروهای ام اس از جمله درمان های اصلاح کننده بیماری، کورتیکواستروئیدها و داروهای رفع خستگی
- افزایش چرت زدن در طول روز به دلیل خستگی
- کاهش فعالیت بدنی به دلیل خستگی و ناتوانی مرتبط با ام اس
- تغییرات روحی از جمله استرس، اضطراب یا افسردگی
- سایر علائم ام اس از جمله پاهای بی قرار، درد، مشکلات ادراری یا روده و اختلال دمای بدن
بتا اینترفرون ها، از جمله Rebif، Avonex، Plegridy، Betaferon و Extavia، بر کیفیت خواب در طول درمان تأثیر میگذارد. معمولاً توصیه این داروها این است که آنها را عصر یا بهتر است صبح مصرف کنید تا خواب بهتری داشته باشید.
- دو مطالعه نشان داده اند که درمان با ناتالیزوماب خستگی و الگوهای خواب را بهبود می بخشد.
- داروهایی مانند پرگابالین و گاباپنتین باعث خواب آلودگی میشود.
- باکلوفن برای اسپاسم و درد مفید است و می تواند باعث خواب آلودگی در طول روز شود.

راه های داشتن خواب با کیفیت:
- در مورد اختلالات خوابتان با پزشکتان صحبت کنید.
- علائم ام اس که ممکن است باعث خواب آلودگی شود را درمان کنید.
- از عوارض جانبی داروهای مصرفیتان آگاه باشید.
- قرص های خواب آور ممکن است حداقل برای مدت کوتاهی کارآمد باشند. با این حال، میتوان آنها را تنها به عنوان آخرین راه مصرف کرد، زیرا به سرعت اثر خود را از دست میدهند و اعتیاد آور هستند.
- رفتاردرمانی شناختی(CBT) می تواند به درمان بی خوابی کمک کند.
- هر روز در ساعت معینی بخوابید و از خواب بیدار شوید و در آخر هفته ها بیش از 1 ساعت خوابتان را به تعویق نیندازید. ساعت خواب منظم، به تنظیم ساعت بیولوژیکی شما کمک می کند.
- قبل از خواب ذهن خود را از هرگونه تشویش پاک کنید. میتوانید فهرستی از نگرانیهای امروز و کارهایی که فردا باید انجام دهید را قبل از خواب را بنویسید یا * هر روز مدیتیشن قبل خواب داشته باشید.*
- سعی کنید ورزشتان را حدود ۴ تا ۶ ساعت قبل از خواب انجام دهید. ورزش یک محرک است، بنابراین نزدیک به زمان خواب ورزش نکنید.

- مصرف کافئین و شکلات را فقط صبحها داشته باشید.
- مصرف الکل را محدود کنید، به خصوص در 6 ساعت قبل از خواب.
- ترک سیگار یا سایر محصولات تنباکو.
- ذهنتان را برای خواب کم کم آماده کنید مثلا لباس خواب بپوشید، حداقل یک ساعت قبل از خواب، مسواک بزنید. شیر گرم بنوشید، از حمام آب گرم غافل نشوید. با گوش دادن به موسیقی آرام، خواندن کتاب یا نوشتن، آرام شوید.
- قبل از خواب مایعات زیادی ننوشید. قبل از رفتن به رختخواب ادرار کنید.
- اتاق خواب شما باید خنک، ساکت و تاریک باشد.{ پاهایتان را گرم نگه دارید زیرا بعضی افراد پی بردند زمانی که پاهایشان سرد است به خوبی به خواب نمیروند.}
- از اتاق خواب خود فقط برای خواب و رابطه جنسی استفاده کنید. در رختخواب مطالعه نکنید، تلویزیون تماشا نکنید، از تلفن همراه خود استفاده نکنید یا با تلفن صحبت نکنید.
- اگر در عرض 15 تا 20 دقیقه نخوابیدید، بلند شوید. در رختخواب نمانید. کاری خسته کننده و آرامش بخش انجام دهید (مثل گوش دادن به موسیقی آرام، خواندن کتاب).
- به حال روحیتان توجه کنید. در صورت لزوم با مشاورتان صحبت کنید.
سخن پایانی:
همانطور که پیش تر گفته شد مشکلات خواب مبتلایان به ام اس نسبت به افراد دیگر بیشتر است. امید است که بیماران ام اس با تشخیص علت اختلالات خواب خود و برطرف نمودن آن، خواب راحت و با کیفیتی را تجربه کنند و در طول روز با تمرکز بیشتر و سطح انرژی بالاتری به انجام امور روزمره خود برسند.
منابع:
Brass, S D et al. The underdiagnosis of sleep disorders in patients with multiple
sclerosis J Clin Sleep Medicine 2014 Sep 15: 10(9): 1025-1031
Lanza G et al. The impact of drugs for multiple sclerosis on sleep Multiple Sclerosis
2017 Jan;23(1):5-13
Stanton BR, et al. Sleep and fatigue in multiple sclerosis. Multiple Sclerosis
2006;12(4):481-486.
Veauthier, C and Paul F. Sleep disorders in MS and their relationship to fatigue Sleep
Medicine 2014 May; 15(5):21
Vitkova, M et al. Is poor sleep quality associated with greater disability in patients with
multiple sclerosis? Behav. Sleep Med. 2018 Mar-Apr:16 (2) 106-116
Zajicek, JP et al. MUltiple Sclerosis and Extract of Cannabis: results of the MUSEC trial
Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry 2012;83:1125-1132.